تبیین مدل ژئوپلتیک روابط ایران و پاکستان

پاکستان به‌عنوان یکی از همسایگان ایران که فضایی بی‌ثبات و پرتنش دارد، از اهمیت ژئوپلیتیکی خاصی برخوردار است. این کشور از بدو استقلال در سال 1947‌، با بیشتر همسایگان خود در تنش بوده است؛ بنابراین، پرسش اصلی این پژوهش آن است که مهم‌ترین عوامل تنش و تهدید، بر‌مبنای حاکمیت ژئوپلیتیک در روابط دو کشور ایران و پاکستان کدام‌اند. پژوهش توصیفی_تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز آن، روش کتابخانه‌ای و با مراجعه به منابع معتبر گردآوری شده است. در پاسخ به سؤال اصلی پژوهش، این فرضیه مطرح است که با عنایت به شرایط داخلی پاکستان و مشکلات حل­‌نشدۀ این کشور با همسایگانش، به­‌-نظر می‌رسد پاکستان با وجود 987 کیلومتر مرز مشترک با ایران، تهدید‌زا و تنش‌آفرین است. آشکارترین منابع تنش و تهدید روابط ایران و پاکستان، شامل مواردی مانند تهدیدهای دولت‌محور از ناحیۀ ISI، شیعه­‌ستیزی در قالب مسائل ایدئولوژیک، ناامنی مرزها، حمایت از طالبان در افغانستان و حمایت افراطی پاکستان از عربستان سعودی است. علاوه­بر‌این، تنش­هایی وجود دارد که در‌حال حاضر جدی به‌حساب نمی‌آیند، اما ممکن است در آیندة نزدیک بر روابط دو کشور تأثیر بگذارند. مواردی مانند برنامۀ کنترل‌­نشدۀ هسته‌ای این کشور با وجود گروهای بنیادگرا و تندرو، تنش‌های مرزی (مرزهای آبی) نظیر مرز دریایی گوادر و حقابة رودخانه‌های مرزی که تاکنون تعیین رژیم نشده­اند و رقابت منفی دو کشور در آسیای مرکزی از این دسته‌اند.